حتماً برات پیش اومده که وسط یک روز شلوغ یا حتی نصفه‌شب، یه‌دفعه احساس کنی پوستت داره می‌سوزه یا می‌خاره. شاید اولش فکر کنی چیزی نیست، ولی وقتی خارش ادامه‌دار می‌شه، هم اذیتت می‌کنه، هم نگرانت. در واقع، علت خارش پوست و درمان سریع خارش‌های پوستی موضوعیه که خیلیا باهاش درگیرن و دنبال یه راه‌حل فوری و مؤثر می‌گردن. خارش پوست یه موضوع ساده به نظر میاد، اما می‌تونه دلیلای خیلی متنوعی داشته باشه؛ از خشکی معمولی تا مشکلات پوستی جدی‌تر یا حتی بیماری‌های داخلی. توی این مقاله، قراره دقیق و مفصل بگیم چرا ممکنه پوستت بخاره و بعدش هم کلی راه‌حل سریع و کاربردی معرفی کنیم که بتونی راحت‌تر باهاش کنار بیای.
چرا پوستم می‌خاره؟
دلایل خارش پوست می‌تونن خیلی گسترده باشن. بعضیا سطحی‌ان و راحت برطرف می‌شن، بعضیا هم نشونه‌ی مشکلاتی عمیق‌ترن که باید جدی‌شون بگیری.
خشکی پوست
یکی از شایع‌ترین علت‌های خارش پوست، خشکی بیش از حد پوسته. وقتی پوست رطوبت خودش رو از دست می‌ده، لایه‌ی محافظتی‌اش نازک می‌شه و در نتیجه، پایانه‌های عصبی تحریک می‌شن و احساس خارش ایجاد می‌شه. این مشکل معمولاً در فصل‌های سرد سال یا در افرادی که به‌صورت مکرر با آب داغ حمام می‌گیرن بیشتر دیده می‌شه. علائمی مثل پوسته‌پوسته شدن، ترک‌های ریز، سفیدک زدن بعد از استحمام و احساس کشیدگی روی پوست از نشونه‌های مهم خشکی پوستی هستن.
استفاده‌ی زیاد از صابون‌های قوی، ماندن طولانی‌مدت در حمام یا افزایش سن هم باعث تشدید خشکی و خارش پوست می‌شن. استفاده از مرطوب‌کننده‌های قوی بلافاصله بعد از حمام، دوری از صابون‌های معطر یا حاوی الکل، و کاهش تعداد دفعات حمام با آب داغ می‌تونه کمک کنه. روغن نارگیل یا وازلین هم گزینه‌های خیلی خوبی هستن. اگر میخوای برای پوست خشک، آبرسان مناسب بخری حتما مقاله بهترین آبرسان برای پوست خشک رو بخون.
حساسیت و آلرژی
واکنش آلرژیک بدن یکی دیگه از دلایل اصلی خارش پوسته. این واکنش می‌تونه ناشی از تماس مستقیم پوست با مواد حساسیت‌زا، خوردن غذاهای خاص یا استنشاق مواد آلرژن مثل گرده‌ی گیاهان باشه. وقتی بدن با چنین موادی مواجه می‌شه، هیستامین ترشح می‌کنه که باعث تحریک پوست و ایجاد خارش می‌شه. نشونه‌های رایج شامل قرمزی، تورم، کهیر، و خارش ناگهانی هستن. مواد شیمیایی موجود در شوینده‌ها، عطرها، لوازم آرایشی، برخی غذاها مثل بادام‌زمینی یا لبنیات، یا حتی موی حیوانات خانگی، از جمله آلرژن‌های رایج هستن که ممکنه باعث بروز خارش‌های پوستی بشن. اولین قدم پیدا کردن و حذف عامل حساسیت‌زاست. مصرف آنتی‌هیستامین زیر نظر پزشک هم می‌تونه کمک کنه. استفاده از کرم‌های ضد التهاب مثل هیدروکورتیزون هم برای کاهش سریع خارش خیلی مؤثره.
عفونت‌های پوستی (قارچی، باکتریایی یا ویروسی)
قارچ‌ها به‌طور طبیعی روی پوست وجود دارن، اما وقتی شرایط برای رشدشون مناسب بشه—مثل گرما، رطوبت و تعریق زیاد—ممکنه باعث عفونت پوستی و خارش بشن. نواحی مرطوب بدن مثل زیر بغل، کشاله‌ی ران، بین انگشت‌ها یا زیر سینه‌ها بیشتر مستعد این نوع عفونتن. خارش در این موارد اغلب موضعیه و همراه با قرمزی، پوسته‌پوسته شدن و گاهی بوی بد ظاهر می‌شه. لکه‌هایی که به‌شکل دایره‌ای رشد می‌کنن از نشونه‌های شایع عفونت قارچی هستن. درمانش معمولاً با کرم‌ها یا داروهای ضدقارچ انجام می‌شه.
اگزما (درماتیت آتوپیک)
اگزما یک بیماری التهابی مزمن پوستیه که اغلب در دوران کودکی شروع می‌شه، اما می‌تونه تا بزرگسالی هم ادامه داشته باشه. در این حالت، پوست دچار التهاب، خشکی و خارش شدید می‌شه. خارش در اگزما معمولاً بسیار شدید و مزمنه و بیشتر در شب‌ها بدتر می‌شه. پوست ممکنه قرمز، ضخیم‌شده، ترک‌خورده یا پوسته‌پوسته باشه و گاهی حتی تاول یا زخم ایجاد بشه. عوامل محیطی مثل استرس، سرما، مواد حساسیت‌زا و تحریک‌کننده‌های شیمیایی می‌تونن باعث تشدید اگزما بشن. درمان‌های معمول شامل کرم‌های کورتونی، مرطوب‌کننده‌های قوی و داروهای ضدالتهاب هستن. درمان این عفونت‌ها بستگی به نوعشون داره. ضدقارچ‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضدویروس می‌تونن مؤثر باشن. البته همیشه بهتره تشخیص رو به پزشک بسپری.
نیش حشرات
نیش حشرات مثل پشه، کک، ساس یا کنه، باعث تحریک پوست و ایجاد خارش موضعی می‌شه. بزاق بعضی حشرات باعث واکنش آلرژیک جزئی در پوست می‌شه و بدن در محل گزش پاسخ التهابی می‌ده. این خارش معمولاً خیلی موضعیه و همراه با تورم، قرمزی و گاهی تاول کوچیک دیده می‌شه. در افرادی که حساسیت بیشتری دارن، ممکنه واکنش شدیدتری ایجاد بشه. کمپرس سرد، کرم‌های ضد خارش و آنتی‌هیستامین‌ها برای کاهش علائم مفیدن.
مشکلات داخلی بدن
گاهی خارش پوست نشونه‌ای از بیماری‌های داخلیه. برای مثال، در نارسایی کبد یا اختلالات صفراوی، صفرا در بدن جمع می‌شه و باعث خارش، به‌ویژه در کف دست و پا، می‌شه. در نارسایی کلیه هم مواد زائد از بدن دفع نمی‌شن و تجمعشون باعث خارش عمومی بدن می‌شه. اختلالات تیروئید (چه پرکاری و چه کم‌کاری) هم می‌تونن باعث خشکی و خارش پوست بشن. این نوع خارش معمولاً بدون علائم پوستی خاصی هست و بیشتر در شب یا بعد از دوش گرفتن حس می‌شه. بررسی و آزمایش خون برای تشخیص این بیماری‌ها ضروریه. برای این نوع خارش، باید علت اصلی بررسی و درمان بشه. مصرف داروهای خاص و تغییر سبک زندگی با راهنمایی پزشک ضروریه.
خارش در بارداری
در دوران بارداری، به‌خصوص سه‌ماهه‌ی سوم، به‌دلیل تغییرات هورمونی، کشش پوست و گاهی مشکلات کبدی (مثل کلستاز بارداری)، بعضی خانم‌ها دچار خارش شدید می‌شن. این خارش بیشتر در ناحیه‌ی شکم، سینه، کف دست و پا بروز می‌کنه. در مواردی که خارش شدید یا همراه با زردی پوست و چشم باشه، باید فوراً به پزشک مراجعه بشه، چون ممکنه برای جنین خطرناک باشه.
استرس و اضطراب
گاهی علت خارش، جسمی نیست، بلکه روانیه. استرس، اضطراب، وسواس یا افسردگی ممکنه خودش رو با خارش پوستی نشون بده. در این موارد، پوست ممکنه هیچ ضایعه‌ای نداشته باشه، ولی فرد مدام حس خارش داره و حتی ممکنه پوست خودش رو بخارونه تا زخم بشه. این حالت معمولاً در شب‌ها شدیدتره و درمانش هم با کمک روان‌درمانی یا داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی امکان‌پذیره. تمرینات آرام‌سازی، مدیتیشن، یا مصرف دمنوش‌های گیاهی مثل بابونه می‌تونن کمک‌کننده باشن. در موارد شدیدتر، روان‌درمانی یا داروهای ضد اضطراب زیر نظر پزشک ممکنه نیاز باشه.
دو کرم بی نظیر برای پوست های حساس👇
برای خرید کلیک کن 👇
برای خرید کلیک کن 👇
چطور سریع خارش پوستم رو آروم کنم؟
حالا که دلایل خارش رو شناختیم، وقتشه بریم سراغ روش‌های سریع و کاربردی برای درمانش. بعضی از این روش‌ها فوری جواب می‌دن، بعضی هم برای کنترل درازمدت مفیدن.
استفاده از کمپرس سرد: اگه خارش شدید و ناگهانی داری، یه کمپرس سرد می‌تونه مثل یک معجزه عمل کنه. سرما باعث بی‌حس شدن ناحیه و کاهش التهاب می‌شه.
مرطوب‌کننده‌های قوی و بدون عطر: هر بار بعد از شستن پوست، از یه مرطوب‌کننده بدون عطر و مواد تحریک‌کننده استفاده کن. بهتره این کارو توی حالت پوست نمناک انجام بدی تا رطوبت حفظ بشه.
استفاده از کرم‌های ضد خارش: کرم‌هایی مثل هیدروکورتیزون یا کالامین می‌تونن التهاب و خارش رو کم کنن. البته استفاده‌ی طولانی از کرم‌های کورتونی باید تحت نظر پزشک باشه.
حمام بلغور جو دوسر: حمام با بلغور جو دوسر کلوئیدی (که به شکل پودر در داروخانه‌ها هست) یکی از بهترین راه‌کارهای طبیعی برای تسکین خارش و التهاب پوسته.
دوری از عوامل تحریک‌کننده: لباس‌های نخی و گشاد بپوش و از مواد شوینده‌ی بدون رایحه استفاده کن. حتی رژیم غذایی‌ات هم گاهی می‌تونه خارش رو تشدید کنه (مثلاً خوردن غذاهای تند یا پرادویه).
داروهای خوراکی: آنتی‌هیستامین‌های خوراکی، به‌خصوص در خارش‌های ناشی از آلرژی یا کهیر، خیلی مؤثرن. اگه خارش شب‌ها بیشتر می‌شه، نوع خواب‌آور این داروها هم مفیده.
با ضمانت از خودمون بخر!
نکاتی برای پیشگیری از خارش پوست
آب زیاد بنوش. کم‌آبی یکی از عوامل مهم خشکی و خارش پوسته.
رطوبت‌ساز در خانه استفاده کن. به‌خصوص تو فصل‌های سرد.
حمام طولانی و داغ نگیر. این کار چربی طبیعی پوست رو از بین می‌بره.
از لباس‌های تنگ یا با الیاف مصنوعی دوری کن.
علت خارش پوست چیست؟
همون‌طور که دیدی، علت خارش پوست و درمان سریع خارش‌های پوستی موضوعیه که هم دلایل سطحی داره، هم ممکنه نشونه‌ی یه مشکل جدی‌تر باشه. شناخت دلیل خارش اولین قدمه، بعدش باید سریع و اصولی درمان رو شروع کنی تا هم راحت‌تر زندگی کنی، هم از بدتر شدن اوضاع جلوگیری بشه. چه خارش به‌خاطر خشکی ساده باشه، چه آلرژی یا یه بیماری داخلی، حتماً به بدن و پوستت گوش بده و بی‌تفاوت ازش رد نشو. اگه خارش بیشتر از چند روز طول کشید یا همراه علائم دیگه بود، حتماً با یه پزشک مشورت کن. پس دفعه‌ی بعد که حس کردی پوستت بی‌دلیل می‌خاره، یادت بیاد که پشت این احساس ممکنه یه داستان مهم‌تر خوابیده باشه..